شرکت اکسون‌موبیل (ExxonMobil) به عنوان یکی از بزرگترین شرکت‌های نفتی دنیا، اخیراً دولت کالیفرنیا را به نقض آزادی بیان متهم کرده است. این اتهام به دلیل قوانینی است که کالیفرنیا به تازگی تصویب کرده که به ادعای اکسون‌موبیل، به توانایی این شرکت برای بیان نظرات قانونی و منطقی خود در مسائل محیط زیستی و انرژی آسیب می‌زند.
قوانین جدید کالیفرنیا به منظور تقویت تلاش‌ها در زمینه تغییرات اقلیمی و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی وضع شده‌اند. اکسون‌موبیل با این استدلال که این قوانین به صورت مستقیم فعالیت‌های تجاری و همچنین حق آزادی بیان آنها را محدود می‌کند، به دادگاه شکایت کرده است.
این پرونده حقوقی در حقیقت یک نبرد بزرگ‌تر بین شرکت‌های بزرگ نفتی و دولتها در سراسر ایالات متحده است. در سال‌های اخیر، با افزایش آگاهی عمومی نسبت به تغییرات اقلیمی، بسیاری از دولتها اقداماتی را برای کاهش انتشار کربن و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر آغاز کرده‌اند.
به گفته کارشناسان حقوقی، این پرونده نه تنها می‌تواند بر عملکرد اکسون‌موبیل تاثیر بگذارد، بلکه می‌تواند پیش‌نیازهایی را برای سایر شرکت‌های بزرگ نفتی ایجاد کند که ممکن است بخواهند در برابر قوانین مشابه در ایالت‌های دیگر ایستادگی کنند.
واکنش عمومی به این اتهامات متفاوت بوده است. برخی از گروه‌ها از اکسون‌موبیل حمایت کرده‌اند و بر این باورند که این شرکت باید حق داشته باشد نظرات خود را آزادانه بیان کند. در مقابل، تعدادی از فعالان محیط زیست بر این عقیده‌اند که این نوع شکایات تنها به منظور تحت فشار قرار دادن دولتها برای عدم اعمال قوانین محیط زیستی است.
از سوی دیگر، کالیفرنیا به عنوان یکی از ایالت‌های پیشرو در مقوله سیاست‌های محیط زیستی در ایالات متحده، معتقد است که این قوانین برای محافظت از محیط زیست و سلامت شهروندان وضع شده است و هرگونه شکایت علیه آن را نادیده خواهد گرفت.
شایان ذکر است که کالیفرنیا همواره در زمینه سیاست‌های نوآورانه محیط زیستی پیشگام بوده و این ایالت به خاطر برنامه‌های خود در خصوص کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای شناخته شده است. برخی از این برنامه‌ها شامل مشوق‌های مالی برای فناوری‌های پاک و الزامات بیشتر برای شرکت‌ها در زمینه انتشار کربن می‌باشد.
پس زمینه
بخش انرژی در ایالات متحده به شدت تحت تأثیر تغییرات اقلیمی و سیاست‌های دولتی قرار دارد. در سال‌های اخیر، ایالت‌ها و دولتها در سرتاسر کشور برای کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و انتخاب انرژی‌های پایدارتر فشار وارد کرده‌اند. این تحولات سبب شده که شرکت‌های بزرگ نفتی واکنش‌هایی را نشان دهند که بیانگر نگرانی‌های آنها در خصوص آینده صنعت نفت باشد. همچنین بررسی نقش حق آزادی بیان در این زمینه نیز به یک موضوع داغ و بحث‌برانگیز تبدیل شده است.
از آنجا که بسیاری از ایالت‌ها سیاست‌های سختگیرانه‌تری را در زمینه تغییرات اقلیمی پیش می‌برند، به نظر می‌رسد که شاهد بیشتر از این نوع اختلافات قضایی بین شرکت‌های بزرگ و دولتها خواهیم بود. این وضعیت تأثیرات گسترده‌ای بر بازار انرژی و همچنین سیاست‌های اقتصادی و محیط زیستی خواهد گذاشت.